A
AHZ-U KABZA
Bedeli tahsil etmek demektir. Daha çok vekâletnamelerde geçer, satış bedelini tahsil edebilmek yetkisi, anlamına gelir.
AKİTLİ İŞLEMLER
Tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılan işlemlerdir. Satış, bağış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak hakları akitli işlemlere örnek gösterilebilir. Tapu Kanununun 26. Maddesinde mülkiyet ve mülkiyet dışındaki ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenleneceği belirtilmiştir. Şahsi haklar için resmi senet düzenlenmez.
APLİKASYON (YER GÖSTERME)
Kadastro paftalarındaki parsel köşe noktalarının yeniden zeminde belirtilmesidir. Parselin zemindeki sınırlarının gösterilmesidir.
ARSA PAYI
Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda her bir bağımsız bölüme tahsis edilmiş zemindeki (arsadaki) ortak mülkiyet payına arsa payı denir.
B Bahçe ayrı ayrı ya da karışık olarak sebze, çiçek, meyve ağacı yetiştirilen, çevresi çit ya da benzeri bir şeyle çevrilmiş toprak parçası ya da evlerin önünde, içinde çiçek, çim, ağaç bulunan çevrilmiş yeşil alan.
BAĞIMSIZ BÖLÜM
Kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş yerlerde ana gayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olan ve her biri kat mülkiyeti kütüğünde ayrı bir sayfaya tescil edilen konut, dükkân, mağaza gibi bağımsız mülkiyete konu bölümlerine bağımsız bölüm denir.
C
CEBRİ İCRA
Yerine getirilmeyen veya ödenmeyen bir borcun icra müdürlüğü aracılığı ile tahsili.
CEBRİ SATIŞ
Üzerinde haciz veya ipotek kaydı bulunan borçluya ait taşınmaz malın borcu tahsil amacıyla icra müdürlüğü veya alacaklı kamu idaresi kanalıyla satılarak, ihale alıcısı adına tescili işlemidir.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ
Bir taşınmazın cinsinin yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale, bağ, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapılı iken bağ, bahçe ve benzeri duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir.
Ç
ÇEVRE DÜZENİ PLANI
Ülke ve varsa bölge planı kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen, 1/100 000, 1/ 50 000 veya 1/25 000 ölçekte Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca İmar Kanunu çerçevesinde yapılan, yaptırılan ve onaylanan, raporuyla bir bütün olan plandır.
E
ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ
Birden çok kişinin bir taşınmaz mal üzerinde pay oranları açıkça gösterilmeden malik olmaları demektir.
Emsal (E:)
Bir parseldeki imarlı bir arsa üzerine yapılabilecek toplam inşaat alanının o parsele olan oranıdır.
F
FOTOGRAMETRİK HARİTA
Uçak veya uydu ile çekilen fotoğrafların kıymetlendirilmesi sonucu oluşan, arazinin eğimini (eşyükseklik eğrilerini) de gösteren haritalardır.
G
GAİPLİK KARARI
Bir kimsenin ölümüne kesin gözüyle bakılacak bir durumda olmamakla beraber, ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş veya kendisinden uzun süredir haber alınamamışsa mirasçılarının talebi üzerine mahkemece verilen ve kaybolan kişiyi ölmüş sayan karardır. Gaiplik kararı üzerine veraset senedi alınarak, mirasın intikali yapılabilir.
GAYRİMENKUL
Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran şeylerdir. Bu nedenle taşınmaz mal da denmektedir. Gayrimenkul kayıtları kadastro gören yerlerde tapu sicilinde, kadastro görmeyen yerlerde zabıt defterlerinde tutulmaktadır. Tapusu olmayan gayrimenkullerin devri zilyetlik hükümlerine göre harici senet veya noterde yapılmaktadır.
GEÇİCİ ŞERH
Yapılacak olan bir tapu işleminde ayni hakkını ispat veya eksik belgesini tamamlaması için ilgilisine süre verilerek mevcut hakları tehlikeli bir gelecekten kurtarma düşüncesine dayanan bir hukuki müessesedir.
H
HAYMATLOS
Vatansız, hiçbir ülkenin vatandaşlığında bulunmayan kişi.
HAZİNE ARAZİSİ
Hazinenin mülkiyetinde bulunan arazi. Hazinenin tapu sicilinde tescilli olan arazileri olabileceği gibi, tapuya tescil edilmemiş araziler, dağlar, tepeler, kayalar, göller, nehirler, dereler de hazinenin mülkiyetinde sayılır. Tescili olanlara hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler, tescilsiz olanlara hazinenin genel mülkiyetinde olan araziler denir. Hazine arazilerinin ihale yolu ile satışı mümkündür.
HAZİNE-İ MALİYE
Maliye Hazinesi.
HİSSE TEVHİDİ
Bir taşınmaz malda hissesi olan bir kimsenin aynı taşınmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi halinde önceki hisseyle sonra alınan hissenin birleştirilerek tapu kütüğüne tescil edilmesi demektir. Bu tescil için talebe gerek yoktur, müdürlükçe kendiliğinden yapılması zorunludur.
İ
Planlar, hiyerarşiye göre sıralanır. Buna göre:
-
Mekansal Strateji Planı ,
-
Çevre Düzeni Planı ,
-
Nazım İmar Planı ,
-
Uygulama İmar Planı
1/1000 Uygulama İmar Planı Nasıl Yapılır?
Nazım imar planı hususlarına göre tasarlanan imar planları, kadastro durumu ve hazır haritalar üzerinde yapılır. Yapıların imar planlarındaki, olması gereken ve istatistiksel olarak belirlenmiş plan çizimleri 1/1000 uygulama olarak adlandırılır.
1/1000 imar planları, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak yapılır. Nazım imar planı esaslarına göre çizilen imar planlarıdır. Bölgelerin yapı adalarını, yoğunluk ve düzenlerini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını gösterecek şekilde hazırlanan raporlara, 1/1000 uygulama planı deniliyor.
İmar planı yapım aşamaları 3194 Sayılı İmar Kanunu’nda yer alan 8. maddede konu ile ilgili hükümle açıklanır. 1/1000 ölçekli uygulama planlarında bölge planları;
-
Sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini,
-
Yerleşmelerin gelişme potansiyelini,
-
Sektörel hedefleri,
-
Faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını
1/1000 Uygulama Planı İçerikleri Nelerdir?
Belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapmaktadır. Yahut belirlenen niteliklerde yaptırmaktadır.
İmar planları oluşturulurken; Nazım imar planı ve uygulama imar planları dahil edilir. Bu iki plan tamam ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluk sağlanarak belediyelerce yapılan planlardır.
Belediye sınırları içerisinde kalan yerlerin, nazım planlar ve uygulama planlarıyla alakalı yapılan planlardır. Yapılan planlar belediye meclisinde onaylanarak yürürlüğe giriyor. Onay tarihinden itibaren bir ay süre ile ilan ediliyor. Belediye başkanlığınca, gerekli prosedürler dahilinde 15 gün içerisinde kesin karar bağlanıyor.
İdarelerin görevleri dahilince belediye başkanlığı, mülki amirlikler yapılan imar planının tamamını ya da bir kısmını kopyalar. Yöntem olarak kitapçıklar halinde de çoğaltarak belirlenen ücret karşılığında isteyenlere verebilmektedir.
Nazım İmar Planları Nasıl Hazırlanır?
1/1000 uygulama imar planı nasıl yapılır sorusu için nazım planlarından bahsetmek gereklidir. Nazım imar planları, 1/1000 planların temelini oluşturur. Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının;Genel kullanış biçimlerini
-
Başlıca bölge tiplerini
-
Bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını
-
Gerektiğinde yapı yoğunluğunu,
-
Çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini
-
Ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü
Gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen planlardır. Nazım imar planı, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan planlardır.İmar planları, görevli idare tarafından doğrudan ya da ihale suretiyle yaptırabilir. Aynı zamanda İller Bankası Genel Müdürlüğüne yetki verilmesiyle de yaptırılabilir. Plana Esas Dair Yönetmeliğin 14. Maddesi uyarınca imar planları hazırlanır.
İmar Planında Sosyal Tesis Alanı Nedir?
Yeşil alanlar, parklar, çocuk bahçeleri, oyun alanları, piknik ve eğlence alanları, spor alanları, stadyum ve ibadet alanları imar planında sosyal tesis alanı olarak geçer.
Uygulama imar planı, imar uygulaması yapılan yerin yapı adalarını, yoğunluklarını ve düzenini, yolları ve uygulamayı etkileyen bilgileri detaylarıyla birlikte gösterir. Kadastral durumu da işlenmiştir.
Değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde yazar ve aşağıdaki gibidir:
-
Yeşil alanlar: Toplumun faydalanması için yapılmış dinlenme, gezinti, piknik, eğlence ve kıyı alanları, çocuk bahçesi toplamıdır. Metropol ölçekli botanik, fuar, hayvan bahçeleri ile bölgesel parklar yeşil alanların içinde sayılır.
-
Spor ve oyun alanları: Stadyum projesi içerisinde açık ve kapalı otopark, büfe, lokanta gibi ihtiyaçları da karşılayan ticari üniteleri barındırır.
-
Sosyal ve kültürel tesis alanı: Sergi salonu, müze, sinema, tiyatro, kütüphane, kreş, anaokulu, kurs, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, bakım evleri, sığınma evleri, rehabilitasyon merkezi gibi yerleri kapsar.
-
İbadet yeri: Dini tesise ait lojman, kütüphane, yurt, gasilhane, şadırvan, tuvalet gibi alanları kapsar.
-
Mezarlık alanı: Mezar yerleri, morg, gasilhane, tuvalet, otopark gibi alanları kapsar.tım Rehberi
İSTİMLÂK
Kamulaştırma kelimesinin eski söylenişi.
İŞTİRA HAKKI
Bir taşınmaz malı belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satın alabilmek hakkıdır. Bu niteliği ile satış vaadine benzer, sözleşme noterce düzenlenir tapu kütüğüne şerh edilir.
İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET
Birden çok kişinin bir taşınmaz mal üzerinde pay oranları açıkça gösterilmeden malik olmaları demektir. Tapu kütüğünde iştirak halinde malikler yazıldıktan sonra isimleri ortak bir paranteze alınarak, iştiraki doğuran olay verasette iştirak gibi yazılır.
İŞTİRAKİN FESHİ
Miras veya diğer sebeplerle oluşan iştirak halinde mülkiyetin sona erdirilerek, hissedarlık (müşterek mülkiyet) esasına geçilmesi işlemidir.
İYİNİYET
Bir hakkı elde edebilmek, kazanabilmek için kötü niyetli olmamaktır. Medeni Kanun aksi kanıtlanmadıkça herkesi iyi niyetli saymıştır
.
İZALE-İ ŞUYU
Birden çok kimse adına elbirliği veya paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı bulunan taşınmaz mallar taksimi konusunda hissedarların anlaşamaması halinde, mahkeme kararı ile taşınmaz malın ihaleyle satılması demektir.
K
KADASTRO
Taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemine kadastro denir.
KAKS (Kat Alanı Kat Sayısı)
Bir yapının toplam inşaat alanının parsel alanına oranıdır.
KAMU ORTA MALI
Mera, yaylak, kışlak gibi kamunun yararlanmasına tahsis edilen ve tapu kütüğü yerine özel siciline işlenen taşınmaz mallardır.
KAMULAŞTIRMA
Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el koyması işlemidir.
KANUNİ İPOTEK
Kurulması bir kanun hükmü tarafından öngörülmüş ipoteğe Kanuni İpotek denir. Satış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi gibi bazı işlemlerde kanuni ipotek kurulması istenebilir.
KANUNİ MİRASÇILAR
Medeni Kanun tarafından öngörülmüş mirasçılar
KANUNİ ŞUFA
Kanunun öngördüğü şufa hakkıdır. Bir taşınmaz mala hissedar olanların birbirlerinin hisselerine karşı kanuni şufa hakları vardır. Kanuni şufa hakkının tapu siciline şerhine gerek yoktur. Kişinin hissedar olması şufa hakkına sahip olması için yeterlidir.
KAT İRTİFAKI
Bir arsa üzerinde yapılmakta veya ilerde yapılacak olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri üzerinde, yapı tamamlandıktan sonra geçilecek kat mülkiyetine esas olmak üzere, o arsanın maliki veya paydaşları tarafından arsa payına bağlı olarak kurulan irtifak hakkına kat irtifakı denir.
KAT MÜLKİYETİ
Tamamlanmış bir yapının bağımsız bölümleri üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından kat mülkiyeti kanunu hükümlerine göre kurulan bir mülkiyet türüdür. Kat mülkiyeti dikey kat mülkiyeti ve yatay (yaygın) kat mülkiyeti olarak ikiye ayrılır.
KONKORDATO
Borçlunun alacaklılarıyla anlaşmak suretiyle mahkeme kararıyla giriştiği bir tasfiye yoludur. Borçlarını ödeyebilmesi için borçluya verilen süre tapu kütüğüne şerh edilir. Bu şerh bulundukça malikin bu taşınmaz üzerinde tasarruf hakkı yoktur.
Loft daire, eski depo ya da fabrika yapılarının dönüşümüyle ortaya çıkmış, son derece geniş ve yüksek tavanlı daire tipine denir. Son dönemde popülaritesi giderek artan loft daireler oldukça geniş bir yaşam alanı sunmasıyla dikkat çeker.İç mekanda fazla duvar ve oda içermeyen loft dairelerin sayısı Türkiye’de de giderek artmaktadır. Genellikle bir asma kata sahip olan bu daireler iyi tasarlandığı takdirde insanın bakmaya doyamadığı bir yapı haline gelmektedir.M
MEVZİ İMAR PLANI
Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır.
MİRASIN İNTİKALİ
Tapu sicilinde kayıtlı malikin ölümü halinde, mülkiyet hakkının mahkemeden alınmış veraset senedinde belirtilen mirasçılarına Medeni Kanunun hükümlerine göre intikal suretiyle tescili işlemine mirasın intikali denir. Esas itibariyle miras, murisin (miras bırakanın) ölümü anında tescilsiz olarak mirasçılarına geçmiş sayılır. Tapu sicilinde yapılan işlem, hak doğrucu olmayıp şekli bir işlemdir. Miras iştirak halinde veya müşterek mülkiyet olarak mirasçılar adına tescil edilebilir, müşterek mülkiyet olarak tescil edilebilmesi için tüm mirasçıların veya vekillerinin tapu sicil müdürlüğüne gelerek talepte bulunmaları gerekir.
MİRASIN REDDİ
Bir mirasçının, kanun hükümlerine göre kendisine intikal edecek miras payını istemeyip, miras bırakanın ölümü tarihinden itibaren üç ay içersinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak mirası reddetmesidir.
MİRASIN TAKSİMİ
İştirak halinde mülkiyet olarak mirasçılara intikal etmiş olan miras malların mirasçılar arasında paylaşılması işlemidir. Bu sözleşmenin tapu sicil müdürlüğünde yapılması şart olmayıp, noterde de yapılması mümkündür.
MİRASTAN FERAGAT
Miras hakkından vazgeçme.
MİRİ ARAZİ
Kuru mülkiyeti devlete ait olup, intifa hakkı başkalarına ihale edilmiş arazidir.
MUHDESAT
Bir arazi üzerinde arazi sahibinden bir başkasına ait bulunan yapı veya ağaç demektir. Ege bölgesindeki zeytin ağaçları muhdesata örnektir.
MUKATALI VAKIF
Kuru mülkiyeti vakfa kullanma hakkı kişilere ait vakıf demektir.
MUKTEZA (TALİMAT)
Tapu sicil ve kadastro müdürlüklerinin belli bir talep ve konuya ilişkin olarak tereddüt ettikleri hususları bölge müdürlüğü veya bölge müdürlüğü kanalıyla Genel Müdürlüğe intikal ettirmeleri sonucu bölge müdürlüğü veya Genel Müdürlükçe verilen ve sorulan hususun nasıl çözüleceğini izah eden talimattır.